Reglulega heyrum við fregnir af fólki sem deyr skyndilega – oft án fyrirvara, úr hjartaáfalli eða hjartastoppi.
Sumir hverfa frá mitt í blóma lífsins og skilja eftir sig sorgmædda fjölskyldu og vini. Eftir standa ósvaraðar spurningar og tóm sem manni finnst að ekkert geti fyllt.
Slík tíðindi hafa eðlilega mikil áhrif á okkur. Hjartað brestur um stund, við þögnum – og á þeim augnablikum rifjast það upp fyrir okkur hvað lífið er brothætt. Það sem við tókum sem sjálfsögðum hlut, er í raun dýrmæt gjöf.
Hjarta- og æðasjúkdómar – enn stærsta ógnin
Hjarta- og æðasjúkdómar eru enn algengasta dánarorsök Íslendinga. Tæplega 40% þeirra sem deyja ár hvert hér á landi látast vegna slíkra sjúkdóma – sem er meira en úr öllum krabbameinunum samanlagt. Það þýðir að tveir einstaklingar að meðaltali deyja á dag af hjartatengdum orsökum.
Það er því engan veginn ofsagt að við stöndum frammi fyrir vágesti – og það ekki bara á Íslandi heldur um allan heim. En við erum ekki alveg varnarlaus.
Við getum haft áhrif – meiri en við höldum
Arfgerð og fjölskyldusaga spilar stóra rullu í hjartasjúkdómum. En það gerir lífsstíllinn líka – og hann er á okkar valdi. Fyrsta skrefið er að vera meðvitaður um eigin áhættu:
✔ Fylgjast reglulega með blóðþrýstingi og kólesteróli
✔ Fara í ástandsskoðun á hjarta ef fjölskyldusaga er til staðar
✔ Taka merki frá líkamanum alvarlega
Mataræði hefur líka gríðarleg áhrif – ekki aðeins á hjartað heldur alla líkamsstarfsemi. Með því að velja bólguminnkandi mat, hreyfa okkur reglulega og sofa nægjanlega, getum við dregið úr áhættunni – jafnvel þótt við séum með „vonda erfðarþætti“.
Hreyfing nærir hjartað
Við þurfum ekki að hlaupa maraþon til að styrkja hjartað. Reglulegur göngutúr – jafnvel stuttur – getur skipt sköpum. Hjólreiðar eru líka frábær leið, sérstaklega fyrir fólk sem vill fara varlega í álagið. Hreyfing bætir ekki bara líkamsástandið heldur dregur einnig úr streitu, sem er sjálfstæður áhættuþáttur fyrir hjarta og æðasjúkdóma.
Þakklæti og aðgát – lykill að lífinu
Það er auðvelt að gleyma því í dagsins amstri, en lífið er viðkvæmt. Við vitum aldrei hvenær næsta hjarta brestur – hvort sem það er okkar eigið eða einhvers sem okkur þykir vænt um.
Því skulum við taka alvarlega öll merki um brjóstverki, hjartsláttartruflanir eða óvenjulegt þreytuástand. Læra að þekkja einkenni og ekki fresta því að leita læknis. Lífið getur breyst á sekúndubroti.
Við getum ekki komið í veg fyrir öll slys eða sjúkdóma – en við getum gert okkar besta. Verið vakandi. Verið meðvituð. Og síðast en ekki síst: verið góð hvert við annað.
Að lokum
Við erum öll í sama báti. Við eigum eitt hjarta – og hjartað þarf umhyggju. Það þarf svefn, næringu, hreyfingu og kærleika. Ekki síst kærleika.
Lífið er ekki sjálfsagt. En það er fallegt – ef við gefum því gaum.
Björn Ófeigs.
Munið eftir að læka við okkur á Facebook
