Við tölum oft um mataræði og lyf en gleymum stundum að vatnið og vökvajafnvægið skiptir jafn miklu máli.
Fyrir fólk með hjartasjúkdóma getur rétt vökvainntaka verið lykill að stöðugleika og jafnvel komið í veg fyrir versnandi einkenni.
Þorsti kemur seint – en vandinn fyrr
Það kemur mörgum á óvart að þorstatilfinningin er seint á ferðinni. Þegar við finnum fyrir þorsta er líkaminn oft þegar farinn að finna fyrir vægu vökvatapi. Fyrir einstaklinga með hjartabilun eða háþrýsting getur þetta vökvatap haft áhrif á blóðrásina, blóðþrýsting og almenna líðan.
Gullna jafnvægið: hvorki of lítið né of mikið
Fyrir suma hjartasjúklinga og sérstaklega þá sem taka þvagræsilyf, getur vökvajafnvægið verið vandmeðfarið. Of lítið vatn getur leitt til uppþornunar og aukins álags á hjartað en of mikið getur valdið bjúg og mæði. Það getur því verið nauðsynlegt að ræða við hjartalækni eða hjúkrunarfræðing um hve mikið eigi að drekka á dag. Oft er miðað við 1,5–2 lítra hjá flestum en það er þó einstaklingsbundið.
Merki um væga ofþornun:
- Þreyta og orkuleysi
- Höfuðverkur
- Þurr munnur eða þurr tunga
- Þvag sem er dökkt að lit
- Svimi eða óstöðugleiki
Ef þessi einkenni bætast við hjartabilunareinkenni gæti þurft að endurmeta vökvainntöku og meðferð.
Hagnýt ráð:
- Byrjaðu daginn á góðum vatnssopa – áður en þú færð þér kaffi
- Hafðu vatnsflösku eða könnu í sjónmáli yfir daginn
- Drekktu litla sopa reglulega yfir daginn
- Taktu sérstaklega eftir hvernig þér líður í heitu veðri eða í saunu / gufu
- Hafa skal varan á með þvagræsilyf í miklum hita
- Forðastu mikla koffein og eða áfengisneyslu ef þú ert viðkvæmur
Að lokum: Lítil atriði sem skipta máli
Að hugsa um vökvajafnvægið er hluti af daglegri hjartavernd. Þótt vatn sé einfalt þá er það öflugt. Og það getur verið munurinn á góðum degi eða erfiðum. Ekki bíða eftir að verða þyrstur en vökvaðu þig jafnt yfir daginn til að viðhalda jafnvægi, einn sopa í einu.
Gangi þér vel.
Björn Ófeigs.
Heimildir
- University of Maryland Medical Center (UM Baltimore):
„Staying Hydrated When You Have Heart Failure“ – Leggur áherslu á mikilvægi vökvainntöku hjá hjartabilunarsjúklingum, með ráðleggingum um 6–9 glös (1,5–2 lítra) á dag til að forðast ofþornun sem eykur álag á hjartað heart.org+9umms.org+9health.umms.org+9. - Mayo Clinic Proceedings (Mayo Clinic):
Rannsókn frá september 2024 sem bendir til þess að takmörkun vökva (um 50 oz, ~1,5 lítrar) sé einföld en áhrifarík meðferðarleið sem verndar hjartað gegn vökva- og saltójafnvægi mayoclinic.org. - PubMed Central (PMC):
Rýni á rannsóknum sem bera saman 1 L og 1,5 L vökva á dag hjá hjartabilunarsjúklingum – sýnir að 1 L minnkar innlögn vegna veikinda medlineplus.gov. - GoodRx (júní 2024):
Hjartasjúklingar eru oft ráðlagt að drekka um 1,5 lítra á dag, en áhersla er lögð á einstaklingsbundna ráðgjöf við lækni goodrx.com. - MedlinePlus (AHA/ACC/HFSA):
„Heart failure – fluids and diuretics“ – Lýsir nýjustu leiðbeiningum sem leggja áherslu á jafnvægi vökva og saltinntöku til að viðhalda hjarta- og æðakerfi onlinejcf.com+12medlineplus.gov+12goodrx.com+12.
